De man in de midlifecrisis gaat er anno 2019 niet met zijn secretaresse ervandoor, maar doet aan krachttraining, zweert de wijn af en ziet eruit alsof hij een of andere enge ziekte heeft. Ondertussen ziet zijn vrouw het met lede ogen aan. “Zo’n spijt dat ik hem naar de sportschool heb geschopt.”
Binnenkort worden we weer doodgegooid met kranten- en tijdschriftartikelen die ons dwingen nú aan de bak te gaan om ons over een paar maanden met goed fatsoen op het strand te kunnen vertonen. Sommige vrouwen geven daar gehoor aan, anderen hebben er geen zin in, of hebben het niet nodig (mazzelaars). Er is echter nog een groep. Dat zijn de vrouwen die zich min of meer verplicht voelen om zich al knabbelend op een selderijstengel richting de zomer te fitnessen. Niet omdat ze in januari een peperduur sportschoolabonnement hebben afgesloten en zich schuldig voelen omdat ze precies twee keer zijn gegaan, maar omdat ze een man hebben die de kolder in de kop kreeg en ineens veranderde in een health freak. Als ik door mijn Facebook-vrienden scroll, tel ik zo al zes van dit soort meneren. Ze hebben allemaal een paar dingen gemeen: ze zagen er eerlijk gezegd prima uit voordat ze ineens het licht zagen (eigenlijk waren ze toen zelfs knapper), ze voelen zich ‘beter dan ooit!’, willen niets liever dan hun publiek bekeren, en zijn dodelijk saai. Dat vinden ze zelf natuurlijk allemaal niet, vooral dat laatste. Want zes keer per week krachttraining is juist superleuk en afwisselend!
Brigitte (52) ligt ’s avonds naast zo’n fitboy in bed, en wordt helemaal gestoord van hem. “Een van de dingen waar ik ooit op viel bij mijn man Jacques, was zijn joie de vivre,” zegt ze. “Dat bourgondische. Wij konden samen genieten van een mooie maaltijd, die uiteraard vergezeld ging van de nodige glazen wijn. Maar ja, Jacques drinkt niet meer. Drinken is namelijk ongezond. Net als koolhydraten, vet, suiker en stil zitten. Vroeger kropen wij ’s avonds samen met wijn en een kaasje op de bank om naar een Netflix-serie te kijken, maar daar is de lol inmiddels wel vanaf. Hij drinkt niet meer (saai!) en eet doorgaans ook niet na acht uur ’s avonds. Dat is beter voor de verbranding, zegt-ie. Hij benadrukt dat ik vooral moet doen wat ik zelf wil, maar met een schaaltje chips en een glas Pinot Noir naar The Affair kijken terwijl je man nipt aan zijn avondthee, daar is toch geen barst aan? En ik voel me er ook ongemakkelijk onder. Jacques is een jaar tijd ruim twintig kilo afgevallen, terwijl ik mijn buik nog steeds niet helemaal in mijn broek krijg. Het erge is dat ík degene ben geweest die altijd zei dat hij gezonder moest gaan eten en meer moest bewegen. Ikzelf wisselde dat bourgondische namelijk wel altijd al af met de nodige activiteit en groenten. Maar dat hij het plotseling nodig vond om mij over elk voedingsmiddel mee te delen hoeveel calorieën (en koolhydraten) erin zitten, en vijf keer per week ging hardlopen, dat was nou ook weer niet de bedoeling. Ik ben blij voor hem dat hij nu een gezond BMI heeft en het juiste cholesterolgehalte, maar soms wou ik dat ik nooit mijn mond had opengetrokken. Ik mis de oude Jacques, die was veel gezelliger.”
Brigitte is niet alleen. In de meest gevallen waren het inderdaad in eerste instantie de vrouwen die in aandrongen op een gezonder leven. Want ook al hebben wij misschien een zwembandje, we weten prima hoe het moet, en zijn ons vaak net iets bewuster van wat we in ons mond stoppen, en van de positieve invloed die beweging op ons lichaam heeft. Maar die mannen slaan allemaal meteen zo dóór. Die knagen op rettich tot ze eruitzien alsof ze drie jaar op water en brood (oh nee, niet brood, koolhydraten zijn de duivel) hebben geleefd. Marianne (53) wordt gallisch van het gezever dat ze de hele dag moet aanhoren. “Mijn man zit bij een of ander Crossfit clubje, en voelt zich sindsdien een soort Dwayne – The Rock – Johnson. Hij praat nog net niet tegen zijn spierballen, maar wel – heel, heel vaak – tegen mij over zijn voortgang. En zijn afnemende vetpercentage. Jezus, wat kan mij dat schelen? Van alle informatie die je met mij kunt delen, is dat wel de minst interessante. Nog minder interessant dan de dagelijkse verhandelingen over het levensgevaar van mijn dagelijkse glas melk – blijkbaar sta je met één been in je graf als je anno 2019 zuivel nog niet van je menu hebt geschrapt. Maar wat het allerergste is: hij is altijd moe van dat vele sporten, en heeft regelmatig spierpijn. Op de momenten dat hij een keer thuis is, is er dus echt geen lol meer aan hem te beleven. En voor een potje lekkere sex heeft hij ook bijna nooit meer puf.”
Een mogelijke reden van zoveel sportief en fit geweld: mannen zijn struisvogels als het gaat om hun lichaam en gezondheid. Dat blijkt ook uit het relaas van de oervader aller middelbare fitboys Jan Heemskerk. Hij werd nog net niet letterlijk door zijn vrouw naar een diëtiste geschopt – waarschijnlijk was hij daar ook te zwaar voor – en bleek eenmaal daar ruim 110 kilo te wegen. De columnist en voormalig hoofdredacteur van Playboy zei werkelijk geen idee te hebben gehad dat hij zo veel woog, net zo min als hij wist dat zijn suiker, cholesterol en bloeddruk schrikbarend hoog waren. Omdat hij het niet wilde zien.
Aangezien mannen hypochonders zijn en als de dood om de zestig niet te halen, schieten ze na dat ene aha-moment waarop duidelijk wordt dat het zo niet langer kan, volledig de andere kant op. En dat is doorgaans niet tot genoegen van de wederhelft, die iets meer van de gulden middenweg is.
Ze is er niet trots op, maar Elke (49) begon haar man lichtelijk te saboteren tijdens zijn sportieve midlifecrisis. “Dan zei ik dat hij doorsloeg, en dat het echt niet gezond was om bijna elke dag te sporten,” zegt ze. “De zeldzame keren dat hij geen zin had om te gaan hardlopen of naar de sportschool te gaan, zei ik meteen: ‘Joh, dan ga je toch niet?’ Ik vónd ook echt dat hij doorsloeg, maar misschien was ik ook wel een piepklein beetje jaloers. Ik kreeg het namelijk niet voor elkaar mijn boterham met roomboter en hagelslag te vervangen door vogelzaad en hangop, en mezelf naar de sportschool te slepen. Ik was altijd degene die het meeste aan lichaamsbeweging deed – ik heb weliswaar een hekel aan fitness, maar fiets overal naartoe en wandel best veel – en dat juist hij nu als een soort Usain Bolt door de wijk sjeesde, irriteerde me. Ineens stak ik lullig af naast mijn eigen vent.”
Eigenlijk is het best logisch dat onze mannen tegenwoordig calorieën tellen, massaal aan de gegrilde pastinaak met bietenhummus zitten, en excessief gaan sporten. De gezondheidspolitie wordt namelijk per dag strenger. We roken als het goed is al jaren niet meer, weten dat we matig moeten zijn met koolhydraten, en drinken is het nieuwe roken – je moet de laatste tijd wel echt onder een steen hebben gelegen, wil je nog geloven dat dat ene drankje per dag niet schadelijk is. We worden continu in de juiste richting geduwd door social media, televisie en in tijdschriften. En mannen hebben in de regel nu eenmaal net iets meer die alles-of-niets mentaliteit, en slaan vervolgens door. Psychologen denken dat de meeste mannen plotseling zo vreselijk fanatiek worden door een hevige wake-up call, bijvoorbeeld tijdens een check up bij een arts – net als Jan Heemskerk dus, wiens gewicht en waarden veel hoger waren dan hij had gedacht.
Ze hebben overigens een naam, de niet meer piepjonge sportfanaten: MAMIL’s (Middle-Aged Men In Lycra). Artsen vinden het fenomeen net zo bedenkelijk als de echtgenotes van de MAMIL’s, zij het om een andere reden. Ineens veel te fanatiek gaan trainen, vooral zonder begeleiding, kan serieuze risico’s opleveren voor hart en bloedvaten. Ook kunnen die middelbare gewrichten dat overmatige trainen helemaal niet aan. Maar dat willen mannen natuurlijk niet horen.
Ilse (50) heeft ook zo’n man thuiszitten. Nou ja, niet zitten natuurlijk, zitten is hartstikke slecht voor de bloedsomloop. Krijg je bloedproppen van. Zij verbaast zich nog elke dag over de transformatie van haar ooit zo gezellige echtgenoot. ‘Het begon met de sportschool, en toen volgde de voeding. Urenlang stond hij in de keuken te hakken en te snijden. Toen ik op een gegeven moment vroeg wat hij in godsnaam aan het doen was, antwoordde hij: ‘food preppen’. Sorry, wát preppen? Zijn personal trainer, pardon PT, had hem dat geleerd. Dan moet je van tevoren je eten al zoveel mogelijk snijden en voorbereiden, zodat je nooit de neiging hebt een vette halve kip uit de muur te trekken, maar in een handomdraai een gezonde maaltijd op tafel kunt zetten. En immer healthy snacks voorhanden hebt, natuurlijk. Ik krijg het niet echt warm van een man van 53 die het volstoppen van Tupperware bakjes tot kunst heeft verheven. Hij kijkt naar zijn avocado zoals hij ooit naar mij keek. Mijn man is net zo saai als zijn lunches geworden.”
Al die groenten en al dat gesport hebben natuurlijk tot gevolg dat de mannen vele kilo’s verliezen. Dat was in de meeste gevallen ook wel nodig, maar meestal niet zo véél. “Mijn man had vijftien kilo geleden mogen stoppen,” zegt Sabine (49). “Dan was hij alleen zijn buikje kwijt geweest. Nu is hij 25 kilo kwijt en ziet eruit alsof hij een of andere enge ziekte heeft overwonnen. Ik had gehoopt dat hij niet zo geobsedeerd zou zijn met de weegschaal nu hij zijn streefgewicht heeft bereikt, maar inmiddels is de obsessie verplaatst van gewicht verliezen naar het behouden van zijn nieuwe gewicht. Iedere dag staat hij op de weegschaal. In zijn nakie, middenin de gang, want dat is volgens hem de enige plek in huis die helemaal plat is. Zelfs zijn fitbit – een soort chique stappenteller – moet af, want dat beïnvloedt het resultaat. Of ik hoor een soort zacht gejuich uit de gang komen, of een grom. Ik heb al honderd keer overwogen die weegschaal in de kliko te gooien.”
We rollen en masse met onze ogen over de jammerlijke herschepping van onze mannen. Maar kunnen we er iets aan doen? Ergens las ik dat een psychologe een vrouw aanraadde om te stoppen met het koken van ultragezonde maaltijden voor haar man, en sowieso helemaal niets meer in huis te doen. Als hij meer tijd kwijt is aan koken en het huishouden zou hij geen tijd meer hebben om hard te lopen of naar de sportschool te gaan. Ik weet niet of ik dat het meest professionele advies vind dat ik ooit gehoord heb.
Uit onderzoek is gebleken dat dit overdreven sportieve en gezonde gedoe de nieuwe midlifecrisis voor mannen is. Misschien moeten we het omdenken en blij zijn dat hij niet op een Harley met zijn twintigjarige secretaresse de horizon tegemoet rijdt. Alhoewel, met dichtgeslibde aderen was hij dan toch niet heel ver gekomen.